کارتن‌خواب‌هایی که گُل‌فروش شدند

مجله مهر: «کارتن‌خوابی» و «اعتیاد» این روزها به تیتر اول رسانه‌های ما تبدیل شده است. خبری که با نظرات و عکس‌العمل‌های زیادی از طرف مسئولین، مردم و شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو شده است؛ اما عجیب‌ترین اظهارنظرها به کسانی متعلق بود که این آدم‌ها را دارای ژن ضعیف معرفی و برای زیاد نشدنشان پیشنهاد عقیم‌سازی را مطرح کردند. همین اظهارنظر باعث ناراحتی و خشم بسیاری از مردم و کاربران شبکه‌های اجتماعی شد و اکثراً در جواب این حرف پاسخ دادند چرا به‌جای دستگیری از این آدم‌ها، می‌خواهید نسل آن‌ها که بسیاری از سر ناچاری به این روز افتاده‌اند را قطع کنید؟ همین بهانه‌ای شد تا دنبال آدم‌هایی برویم که به‌جای پیشنهاد عقیم‌سازی، دست این بی‌خانمان‌ها را گرفته‌اند و حالا آن‌قدر حال این آدم‌ها خوب است که خود از بقیه دستگیری می‌کنند. شروین و آقای ثقفی دو نفر از این آدم‌ها هستند که قبلاً گزارش آن‌ها را در مجله مهر خوانده‌اید و حالا نه‌تنها وضع خوبی دارند که کارآفرین هم شده‌اند. «موسسه طلوع» یکی از نهادهایی است که مهم‌ترین رسالت خود را رسیدگی به این افراد می‌داند و تابه‌حال موفق شده خیلی از افراد کارتن‌خواب و بی‌خانمان را به زندگی برگرداند. بچه‌های طلوع در تازه‌ترین طرح کارآفرینی خود «نهال مهر» می‌کارند و به‌جای چهارراه‌ها در مغازه‌های سطح شهر گل‌هایی که با دست خود کاشته و پرورش داده‌اند را می‌فروشند.

این بچه‌ها مثل «کاکتوس» هستند

 «اکبر رجبی» یا عمو اکبر موسسه طلوع از نهال‌هایی می‌گوید که توانسته ۳۰ نفر از کارتن‌خواب‌های بهبودیافته را صاحب شغل کند. «ما معمولاً بچه‌هایی را می‌بینیم که در گرما و سرما سر چهارراه‌ها می‌ایستند و پشت چراغ‌قرمزها گل می‌فروشند. ما دوست داشتیم این بچه‌ها و به‌ویژه کارتن‌خواب‌ها و بی‌خانمان‌ها را به شکلی سامان‌دهی کنیم و به همین علت از تابستان امسال طرح «نهال مهر» آغاز شد. ما در نهال مهر به دنبال گل و گیاهی بودیم که مانند این بچه‌ها مقاوم باشد و به‌عنوان نماد مقاومت هم محل درآمد برای آن‌ها باشد هم به آن‌ها برای ادامه کار روحیه بدهد. «کاکتوس» را انتخاب کردیم چون در شرایط سخت می‌تواند رشد کند و گل بدهد و حتی اگر روی پوسیده‌ای داشته باشد؛ باز از درون باز جوانه می‌زند. ما پنج‌تا گلخانه برای این کار دایر کردیم. حتی گلدان‌های سفالی این گلدان‌ها را هم خود بچه‌ها می‌سازند و بالاخره یک کارگاه سفال سازی داریم که در آن ۱۰ نفر کار می‌کنند. درمجموع ۱۰ نفر در گلخانه‌ها و ۱۰ نفر در کار فروش هستند. با این کار ۳۰ نفر از بچه‌های بهبودیافته کارتن‌خواب توانستند صاحب شغل شوند. در این آدم‌ها از دختر ۱۷-۱۶ ساله تا خانم ۵۰ ساله پیدا می‌شود.»

پدر و مادرم بین من و مواد، مواد را انتخاب کردند

سمیه یکی از کم سن و سال‌ترین افرادی است که به طلوع می‌آید. دختر نوجوانی که وقتی به طلوع پناه می‌آورد هم درگیر اعتیاد است و هم کارتن‌خواب و برای همین طلوع برای او هم محل زندگی می‌شود هم محل کار. سمیه حالا پاک شده و کار می‌کند و دوباره درس خواندن را شروع کرده است؛ درحالی‌که فقط ۱۹ سال دارد. « امروز دقیقاً یک سال و چهار ماه و ۱۹ روز است که به طلوع آمده‌ام. از همان روز اولی که به اینجا می‌آییم، برای ما تاریخ می‌زنند. من هم اعتیاد داشتم هم کارتن‌خواب بودم؛ برای همین اینجا آمدم که تغییر کنم. من اول اعتیادم را ترک کردم و بعد از آن در بخش کارآفرینی طلوع،  دنبال کار یادگرفتن رفتم و از کارهای کوچک هم شروع کردم. مثلاً سبزی پاک می‌کردیم یا سیب‌زمینی سرخ می‌کردیم. ازآنجا من را به نهال مهر انتقال دادند. حالا من خودم گل می‌کارم و آب می‌دهم و نگهداری می‌کنم و الان اسم چند تای آن‌ها را یاد گرفتم.» سمیه حالا این پاکی را فرصت خوبی می‌داند که در آن درس  بخواند و الان هم دارد کلاس سوم ابتدایی را تمام می‌کند. سمیه مدت‌هاست که خبری از پدر و مادر خود ندارد و می‌گوید برای برگشتن به خانه هنوز خیلی زود است. «آن‌ها باید دنبال من بیایند و بتوانند بین من و موادشان انتخاب کنند. من بارها تلویزیون رفتم و بارها مصاحبه کردم. اگر مرا می‌خواستند تا حالا سراغ من آمده بودند.»